Wiele obiektów drewnianych pochodzących z poprzednich stuleci przetrwało do dnia dzisiejszego. Z pewnością nie raz zastanawialiśmy się dlaczego zachowały się one w tak doskonałej kondycji fizycznej, podczas gdy w tamtych czasach nie były znane skuteczne środki impregnacyjne oraz takie metody zabezpieczania drewna, jakie stosuje się obecnie. Wyjaśnienie tej zagadki sprowadza się do znajomości podstawowych właściwości drewna jako materiału konstrukcyjnego; warto je poznać i zastosować w naszych małych konstrukcjach na działkach.

Naturalna trwałość drewna jest zróżnicowana. Zależy ona przede wszystkim od gatunku drewna oraz od warunków użytkowania elementów z niego wykonanych. Czynniki "niszczenia" drewna można ogólnie podzielić na czynniki chemiczne, fizyczne i biologiczne. Ich przykładami są m. in. promienie UV, opady atmosferyczne, temperatura, grzyby, bakterie i glony. Skutków działania tych czynników możemy uniknąć stosując wszechstronne środki ochrony drewna.

Trwałość drewna zależy od gatunku i wieku drzewa, od rodzaju drewna (biel lub twardziel) i jego gęstości. Mianem twardzieli określa się wewnętrzną strefę drewna; otacza ją biel. Drewno drzew twardzielowych ma większą trwałość niż drewno drzew beztwardzielowych. Wśród gatunków krajowych dąb i modrzew mają intensywnie zabarwioną twardziel i wąski biel. W parze z tym idzie wysoka trwałość drewna dębowego i modrzewiowego. Generalnie rzecz biorąc, drewno bielaste łatwo poddaje się nasycaniu środkami chemicznymi, natomiast drewno twardzielowe jest trudnonasycalne. Dlatego bardzo ważny jest właściwy dobór środków ochronnych, które zabezpieczają drewno przed działaniem niekorzystnych czynników i przedłużają jego okres użytkowania.

Duży wpływ na trwałość drewna wywierają występujące w nim dodatkowe substancje chemiczne, jak; garbniki, barwniki, gumy, związki żywiczne, olejki eteryczne i inne składniki. Niektóre z nich działają toksycznie na grzyby i hamują ich rozwój. Dlatego też drewno żywiczne jest bardziej odporne niż drewno nie zawierające żywicy. Należy jednak pamiętać, że obecność żywicy w drewnie może utrudniać proces impregnacji w przypadku nasycania środkami ochrony.

Trwałość drewna zależy również od warunków jego użytkowania. Drewno narażone na bezpośrednie działanie czynników atmosferycznych może być użytkowane, zależnie od gatunku, przez okres kilku do kilkunastu lat. Drewno na przestrzeni otwartej lecz pod zadaszeniem może spełniać swoje zadanie przez 20-150 lat. W budynkach nieogrzewanych, zabezpieczone przed ciągłym zawilgoceniem może przetrwać nawet kilkaset lat. Oznacza to, że odpowiednio zaimpregnowana i zabezpieczona altanka może służyć kilku pokoleniom działkowców.

Z punktu widzenia trwałości na wolnym powietrzu, drewno można podzielić na trzy grupy:

1. Drewno bardzo trwałe: modrzew, dąb, wiąz, cedr, cis, cyprys, daglezja, grochodrzew, kasztan, orzech czarny, heban, eukaliptus.

2. Drewno o średniej trwałości: jodła, sosna, świerk, jesion.

3. Drewno o małej trwałości: brzoza, buk, jawor, kasztanowiec, lipa, olcha, osika, topola, wierzba.

Na zakończenie warto zwrócić uwagę, iż przy dzisiejszym tempie życia i rozwoju technologicznego, oraz wysokim poziomie degradacji lasów, co raz częściej jesteśmy zmuszeni do pozyskiwania drewna z drzewostanów, które nie osiągnęły jeszcze dojrzałości. Drewno takie, np. biel sosny zwyczajnej (Pinus sylvestris L.) charakteryzuje się bardzo niską naturalną odpornością. Pociąga to za sobą nieuniknioną konieczność impregnowania związkami chemicznymi drewna w celu przedłużenia jego trwałości.